HPV DNA testi, bireylerdeki Human Papilloma Virüsü (HPV) varlığını tespit etmek amacıyla yapılır. Son yıllarda bu test yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Testte, dokuda HPV virüsünün DNA'sı araştırılır. Bu test için PCR, HC, Chip array, dizi analizi gibi farklı yöntemler kullanılmaktadır. Kadın ve erkeklerde yaygın olan HPV virüsü, genellikle cinsel ilişki sırasında genital temasla bulaşır. Enfeksiyonun fazla belirtisi olmadığı için bireyler genellikle bunun farkına varmazlar. Virüsün tanımlanmış 150'den fazla tipi bulunmaktadır. Bunlardan yaklaşık 40'ı HPV enfeksiyonuna yol açar. Enfeksiyonların çoğu, immün sistemin virüsle savaşı sayesinde sorunsuzca iyileşir. Ancak iyileşmeyen enfeksiyonlar genital siğillere yol açabilir. Bazıları ise kadınlarda rahim ağzı kanserine neden olabilir. Bu yüzden HPV DNA testi yapılması son derece önemlidir.

Testin yapılması için hastalıklı bölgeden küçük bir doku örneği alınır. Genital siğilden, cilt lezyonundan milimetre boyutunda bir parça alınması test için yeterlidir. Ancak sadece hastalıklı dokudan değil, normal dokudan da parça alınarak test yapılabilir. Bu parçalarda HPV virüsüne ait DNA tahlili yapılır.

HPV DNA testi, en fazla rahim ağzı kanseri araştırmasında kullanılır. Rahim ağzından alınan hücreler, sıvı içeren bir kapta laboratuvara gönderilir. Smear testi için alınan materyal üzerinde aynı zamanda HPV DNA testi de yapılabilir. Rahim ağzından alınacak doku örneği jinekolojik muayenede spekulum takılarak alınır. Bu işlem sadece 1-2 dakikada tamamlanır.

HPV DNA testi, erkeklerde penisten alınan materyal üzerinde yapılır. Bunun dışında eğer testislerde ya da başka alanlarda siğil gibi lezyonlar varsa, buralardan da parça alınarak test uygulanabilir. HPV DNA testi kan örneğiyle yapılamaz. Yani kan tahlilinde virüs DNA'sı bulunamaz. Bunun nedeni, virüsün mukozalardaki ya da ciltteki hücrelere yerleşmesidir.

HPV virüsünün varlığını araştırmak için yapılan HPV DNA testi, en fazla rahim ağzı kanseri yani serviks kanseri denilen kanser taraması için kullanılır. Bu tarama sırasında smear testi ile HPV DNA testi birlikte kullanılabileceği gibi bazen ayrı da yapılabilir. Testler birlikte yapıldığı zaman bu Co-test olarak tanımlanır. Eğer tek başına HPV DNA testi yapılarak rahim ağzı kanseri taraması yapılıyorsa, buna primer HPV DNA testi adı verilir. Bazen smear testi sonucuna göre de bu test yapılabilir. Testin sonuçlarına göre hastaya kolposkopi gibi farklı yöntemler de uygulanabilir. Kadınlar HPV aşısı olacaksa, bunun öncesinde HPV DNA testi yapılmasına gerek yoktur.

HPV DNA testi pozitif çıktığında, rahim ağzında HPV virüsü var demektir. Ancak bu hastada rahim ağzı kanseri gelişeceği anlamına gelmez. Fakat zamanla rahim ağzı kanseri gelişme riski olduğunu işaret eder. Vücutta HPV virüsü tespit edilirse, bunun uzaklaştırılması mümkün değildir. Sadece HPV virüsünün neden olabileceği hücre değişimleri için tedavi uygulanabilir.