DNA ve RNA
Hücrelerin en önemli yapıtaşlarından biri DNA ve RNA'dır. DNA, deoksiribonükleik asidin kısaltmasıdır. RNA ise ribonükleik asidin kısaltmasıdır. DNA, çift zincirli bir yapıdan oluşur ve genellikle bir ip merdivenine benzetilir. DNA zincirleri oldukça uzun ve karmaşıktır. RNA ise DNA'ya göre tek zincirli bir yapıdadır ve DNA moleküllerine kıyasla daha kısa boyutludur. DNA ve RNA arasında birçok yapısal ve işlevsel farklılıklar bulunmaktadır.
DNA ve RNA Yapıları
DNA ve RNA, birbirlerini tamamlayan iki farklı moleküldür ve her birinin kendine özgü görevleri vardır.
- DNA, çift nükleotid zincirinden meydana gelir ve bu zincirler birbirlerine zayıf hidrojen bağları ile bağlıdır.
- DNA'da toplam pürin miktarı pirimidin miktarına eşittir. Yani adenin ile guaninin toplamı, timin ile sitozinin toplamına eşittir. Adenin, timin ile; guanin ise sitozin ile eşleşir.
- RNA, mRNA (mesajcı RNA), tRNA (transfer RNA) ve rRNA (ribozomal RNA) olmak üzere üç ana türde bulunur.
- mRNA, DNA'da saklı olan genetik bilginin protein yapısına aktarılması için görev yapar ve DNA yapısında bulunan amino asit sırasına göre protein sentezini sağlar.
- tRNA, çok kıvrımlı ve tek zincirli bir yapıdadır. Zaman zaman çift zincirli özellikler gösterebilir. tRNA, taşıyıcı görevi görür ve mRNA'dan aldığı şifreye göre amino asitleri polipeptit zincirine dizer.
- rRNA, RNA yapısının büyük bir kısmını oluşturur. Prokaryotik hücrelerde üç, ökaryotik hücrelerde ise dört çeşidi bulunur.
DNA ve RNA Arasındaki Temel Farklılıklar
- DNA, çift zincirli olmasına rağmen RNA tek zincirlidir. DNA, RNA'dan daha uzundur.
- DNA'yı oluşturan şeker molekülleri deoksiriboz iken, RNA'yı oluşturan şeker molekülleri ribozdur.
- DNA'da timin bazına rastlanırken, RNA'da bunun yerini urasil almıştır.
DNA ve RNA'nın Tıbbi Önemi
DNA ve RNA sayesinde bugün birçok hastalığa tedavi bulunmaya başlanmıştır. Hastalıklı yapıların yerine, kopyalanan sağlıklı yapılar yer alabilmektedir. Bu yönde genetik mühendislik ve biyoteknoloji alanında birçok çalışma mevcuttur. Özellikle gen tedavisi ve CRISPR gibi modern teknikler, genetik hastalıkların tedavisinde umut verici gelişmeler sunmaktadır.
|
